Tương truyền, vào khoảng những năm 1285-1288, sau khi vua Trần Nhân Tông dẹp xong giặc phương Bắc đã truyền ngôi vua cho con trai và lên núi Yên Tử tu hành. Tại đây, ông đã sáng lập ra Thiền Phái Trúc Lâm Yên Tử và phát động các tín đồ Phật tử trồng cây mai vàng. Sau nhiều năm được bàn tay các tín đồ Phật tử chăm sóc và sự ưu ái của thiên nhiên, từ những cây mai nhỏ bé đã thành các khu rừng mai rộng lớn. Theo mốc thời gian đó, đến nay, các khu rừng này đã gần 800 năm tuổi. Những Phật tử và du khách đến đây đã đặt tên cho các khu rừng này là “Đại lão mai vàng Yên Tử”
Mai vàng Yên Tử là giống mai quý hiếm, là loài hoa mai duy nhất của miền Bắc và chỉ có ở khu vực núi rừng Yên Tử. Tại thị xã Đông Triều, ngay dưới chân am chùa Ngọa Vân- nơi được coi là Thánh địa của Thiền phái Trúc Lâm hiện có một vườn mai Yên Tử với hàng vạn cây đang phát triển từng ngày. Đó là vườn mai của ông Trần Mạnh Chuyên- người tiên phong bảo tồn, nhân rộng giống mai vàng Yên Tử ở Đông Triều.
Ông Trần Mạnh Chuyên chăm sóc những cây mai vàng Yên Tử do mình ươm trồng
Dưới chân núi Đèo Voi heo hút ở thôn Tây Sơn, xã Bình Khê, cả một vườn mai vàng Yên Tử bạt ngàn khoe sắc trong gió xuân. Vườn mai này đã được trồng đến nay gần chục năm. Từ những hạt giống và cây mai nhỏ được ươm trồng, đánh tỉa, dưới bàn tay khéo léo của người nông dân Trần Mạnh Chuyên, hàng vạn cây mai vàng Yên Tử đã nở hoa khoe sắc rực rỡ mỗi dịp tết đến xuân về. Ông Trần Mạnh Chuyên chia sẻ: “Mai vàng Yên Tử là một loại hoa quý và hiếm. Đây là loại mai cổ, hoa có 5 cánh, mùi vị thơm đặc trưng, không có mùi thơm nào lẫn được. Lá xanh non tơ chứ không như đọt màu tím của mai vàng miền nam. Phải nói, hoa mai vàng Yên Tử được cả hương và sắc. Cành của mai vàng Yên Tử đẹp như cây san hô. Đúng là một loài hoa có giá trị cả về mặt tinh thần, tâm linh và kinh tế”.
Để có một vườn mai vàng Yên Tử rộng 5ha như ngày nay với trên 4 vạn cây mai vàng là cả một quá trình suốt gần chục năm trời, ông Chuyên đã dày công mày mò ươm từng hạt giống, chăm sóc, đánh tỉa từng cây mai con ra trồng. Những cây mai vàng được ông trồng xen bất cứ chỗ đất trống nào có thể tận dụng được. Những cây mai này vốn được lấy giống từ cây mai vàng Yên Tử cổ thụ trên Am Ngọa Vân- nơi Đức vua Phật hoàng Trần Nhân Tông hoá phật. Đến nay, trong vườn của ông Chuyên đã có đến hàng vạn cây mai từ 1 đến 5 năm tuổi được trồng bằng phương pháp ươm hạt và nhân giống vô tính ghép mắt mai vàng Yên Tử vào gốc mai vàng miền Nam. Kỹ thuật nhân giống vô tính mà ông học được chính là nhờ quá trình tham gia thực nghiệm đề tài khoa học “Nghiên cứu bảo tồn lưu giữ và phát triển giống hoa mai vàng Yên Tử” của Viện nghiên cứu Rau- Quả trung ương. Không chỉ một mình bảo tồn, nhân rộng loài hoa quý hiếm này, ông Chuyên còn truyền đam mê phát triển mai vàng Yên Tử đến nhiều hộ dân quanh vùng.
Ông Đỗ Đức Cảnh ở thôn Ninh Bình, xã Bình Khê, thị xã Đông Triều cho biết: “Tôi và anh Chuyên đều là những cựu chiến binh. Thấy anh ấy say mê, tâm huyết với mai vàng, tôi cũng bị cuốn theo. Anh ấy chia sẻ cho chúng tôi những kinh nghiệm quý trong việc chăm sóc, ươm tạo cây mai vàng. Chúng tôi đều nhận thấy cây mai vàng Yên Tử có giá trị về tâm linh và vẻ đẹp rất riêng trong ngày tết. Vì thế, việc gìn giữ, nhân giống loài hoa này rất quan trọng”.
Ông Trần Mạnh Chuyên hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc Mai vàng Yên Tử cho người dân quanh vùng
Gắn bó dưới chân núi Bảo Đài đã gần chục năm và chứng kiến mai vàng Yên Tử đang bị một số người dân vì cái lợi trước mắt mà tự ý khai thác bừa bãi, ông Chuyên cảm thấy rất đau xót. Không ít lần, ông phải mua lại những gốc mai rừng mà lâm tặc chặt phá để ươm lại trên đồi. Làm sao để bảo tồn được rừng mai quý nơi đất Phật là điều khiến ông luôn trăn trở? Ông Trần Mạnh Chuyên cho biết thêm: “Nói đến mai là nói đến Yên Tử. Tôi mê mải với cây mai này vì nó gắn liền với giá trị của Khu di tích nhà Trần tại Đông Triều. Tôi thấy mai vàng quý hiếm như thế nhưng đang bị người dân khai thác tự nhiên cạn kiệt. Chính vì thế, suy nghĩ của tôi là phải tự tay ươm tạo, nhân giống những cây mai vàng, phát triển ở vườn nhà thì người dân sẽ không còn vào rừng tàn phá nữa”.
Với mong muốn gìn giữ, nhân rộng giống mai vàng Yên Tử, ông Chuyên cùng với nhiều người có chung niềm đam mê loài hoa quý này đã thành lập nên HTX mai vàng Ngọa Vân Yên Tử từ năm 2015. Những tấm lòng yêu hoa như ông Trần Mạnh Chuyên và các nông dân ở đây sẽ góp phần bảo tồn rừng mai quý nơi đất Phật và làm đẹp cảnh quan con đường vào Khu di tích quốc gia đặc biệt nhà Trần tại Đông Triều./.
CTV Thu Trang – Đài TTTH Đông Triều
Chuyên mục: Gương sáng nhà nông
Xem thêm: Phương pháp chiết cây mai lớn ll Kinh nghiệm nghệ nhân về cây Mai Vàng ll Kỹ thuật và kinh nghiệm bứng cây Mai Vàng ll Mai Vàng – Kinh nghiệm trồng và chăm sóc cơ bản
