Cây Thông: Kỹ thuật và kinh nghiệm xử lý, tạo hình

Thông là cây gỗ to, có tán hình nón thưa, thường xanh, cao đến hơn 30m và đường kính thân 0,6 – 0,8m. Ở cây non, vỏ thân nứt dọc, nhưng ở cây già vỏ bong từng mảng. Các cành ngắn mọc thành cụm trên đầu cành. Mỗi cành ngắn mang 5 lá ở đỉnh, hình kim, dài 6 – 11 cm, rộng 0,6 – 0,7mm, mặt cắt mang hình tam giác đều, cạnh có răng cưa nhỏ, hai mặt bên, mỗi mặt mang 2 – 5 hàng lỗ khí. Nón đơn tính, cùng gốc; nón cái thành thục hình trụ, dài 5,5 – 10 cm, đường kính 2,5 – 4 cm; gồm 25 – 50 vảy dài 2,5 cm, rộng 1,5 – 2,5 cm, mái vảy ở tận cùng. Khi chín vảy màu xám đen. Hạt hình trứng, màu nâu, dài 0,8 – 1 cm, đường kính 0,4 – 0,5 cm, mang cánh dài 1,5 cm ở phía trên đĩnh.

Thông mọc trong rừng rậm nhiệt đới thường xanh mưa mùa ẩm, trên núi trung bình, ở độ cao 1500–2000 m, trên đất vàng alít hay đất xám đen, tần mỏng phong hóa từ đá granít hay đá cát. Ngày nay thông được giới cây cảnh nhân giống và xử lý, tạo dáng thành những tác phẩm Bonsai độc đáo , làm say đắm người thưởng ngoạn.

AgriMark tổng hợp những kỹ thuật và kinh nghiệm xử lý, tạo hình cây thông để các bạn tham khảo:


1- Đào bứng: 

Kinh nghiệm đào bứng tốt nhất là vào tháng 12 cho đến tháng 2 âm lịch năm sau. Lúc này cây đang trong thời kỳ ngủ đông. Khi đào phải lấy cả đất chung quanh gốc để vô chậu khi trồng, dùng cưa kéo cắt ngọt những rể tổn thương và rễ dập sau đó bôi keo chống chảy mủ và thấm nước
Trước khi đào : chọn lúc cây chưa kịp ra đọt non hoặc lá non đã chuyển già cứng cáp hơn, đồng thời tiến hành cắt tỉa sơ lược những nhánh, thân không cần thiết (dùng keo 502 bôi lên vết cắt và cho thêm ít đất hạn chế chảy nhựa, tuyệt đối ko bứt hết lá và cắt đầu ngọn những cành chừa lại).
Một số cây mọc tại khe đá hoặc đồi cát không thể lấy kèm phần đất ở gốc, thì nên đắp bùn nhão rồi gói lại tránh tốn hại do mất nước rồi vận chuyển càng nhanh càng tốt (kê chắc chắn tránh làm vỡ thêm bầu hoặc mất nước).
Sau khi vận chuyển về, để cây trong râm kết hợp phun sương cho cây mát 1 ngày, sau đó vô chậu và tưới luôn cho cây (tưới no nước) bằng dung dịch thuốc ra rễ pha với nước vo gạo, ko tưới tiếp đến khi cảm thấy đất khô cây cần nước và cứ chăm sóc bình thường và đặt cây dưới nắng nhẹ.
* Đối với cây đánh chuyển trong mùa thu thì đặt vào nơi thoáng mát, thông gió, khoảng 10-15 ngày sau dời ra ngoài trời là an toàn nhất.

2. Đất trồng

Đất trồng chỉ cần đất cát hay đất sỏi trên núi để thoát nước là được ( tốt hất là đất lấy về khi đào bứng). Khi trồng, đất chung quanh phải ép chặt, sau đó tưới đủ nước.
Trường hợp không có đất đồi thì trộn cát vàng hạt to + xơ dừa theo tỷ lệ 7:3.

3- Tạo Hình

Tạo hình cho cây thông thường phải là những cây đã vào chậu từ 1-2 năm. Thời điểm tạo hình tốt nhất từ tháng 12 đến tháng 2 âm lịch năm sau hoặc tháng 10 đến tháng 11.
Tạo hình được tiến hành khi ngọn thông đã già và cây chuẩn bị cho đợt lá mới, dễ nhận biết thời điểm là nhìn nến thông ( phần ngọn chưa ra lá) hơi sưng. Đồng thời chậu cây không được no nước. Nên để nắng mấy ngày (nếu tưới chỉ phun ẩm cho lá) để cành không bị trương, nhựa đặc hơn,thân dẻo hơn.
Vô dây và tiến hành vặt bớt lá, chú ý vặt xuôi chiều lá ( nếu vặt ngược sẽ dễ tước nhẹ lớp vỏ sẽ ko ra xương) trong khi vặt lấy tay đè cuống bao lá sao cho khi vặt xong thì cuống bao các lá còn lại, các bao cuốn này sẽ tự rụng sau vài ngày.
Đối với cành to nên quấn dây vải, dây cọ hoặc dây đay trước khi quấn dây nhôm bên ngoài để tránh vỡ lớp vỏ khi tạo hình.
Đối với thông khi tạo hình cần nghiên cứu kỹ để định hướng, tránh vặn nhiều lần cây sẽ chết. Khi vặn nhớ nghe tay, cảm thấy cây vỡ lớp gỗ là dừng lại định hình luôn.
Hiện nay các cây thông do Việt nam làm, phần nhiều là uốn cành như uốn dẻo chứ không phải bẻ cành để tạo điểm gấp khúc. Tôi sẽ chia sẻ kinh nghiệm này trong bài viết sau kèm theo video.
* Một năm chỉ bẻ một lần trên 1 cành

4 Chăm sóc 

+ Tưới nước : Đối với thông cần nhớ rõ bí quyết Tùng khô (cây lá kim) – Bách ướt hoặc Thà khô không ẩm.
Cây thông là loại cây chịu hạn và ưa nắng nên tưới nước vừa phải và để cây nơi có ánh nắng, khô ráo thoáng gió (nếu đem vô nhà chưng thì chừng 5 ngày nên đem ra nắng lại). Chỉ tưới nước khi thấy đất trên mặt chậu đã khô.
Mùa thu và hè nên tưới thêm trên bề mặt lá để đáp ứng nhu cầu về nước của cây.
+ Bón phân
Thời điểm bón phân tốt nhất là vào mùa thu, không được bón phân cho cây mới trồng. Mùa xuân không nên bón phân vì sẽ làm cho chồi và lá mọc dài ra, ảnh hưởng đến vẻ đẹp sau này của cây.
Không nên bón phân hóa học bởi sẽ làm thay đổi độ PH của đất và làm giảm số lượng vi khuận có lợi
Nên bón phân hưu cơ tự nhiên như: phân chuồng ngâm lấy nước, nước vo gạo, bánh dầu …., thỉnh thoảng tưới thêm dung dịch thuốc ra rể nhằm bổ sung vi lượng cho cây.
+ Ngắt chồi: Đối với thông phải tiến hành ngắt toàn diện
Sự phát triển của chồi chính là thân và lá của cây. Để giữ hình dáng cây và thu ngắn lá nhất định phải ngắt chồi.
Ngắt chồi nên thực hiện khi các nến bắt đầu chuyển sang mầu xanh kèm theo lá kim đang nhú ( khoảng 2cm, thời điểm tốt nhất là vào mùa xuân). Ngắt khoảng 2/3 chồi hoặc nhiều hơn. Lưu ý đối với những cành yếu nên để chồi dài ra khoảng 3-4 cm thì cắt khoảng ½ hoặc 1/3 chiều dài.
Sau khi các nến được cắt ngắn, 1 tháng sau sẽ có 3-5 mầm mới mọc. Loại bỏ bớt chỉ giữu lại 1-2 mầm.
+ Cắt chồi đã mọc dài:
Đôi khi chúng ta để chồi mọc quá dài ( lúc này chồi đã chuyển mầu nâu) làm ảnh hưởng đến dáng cây, vì vậy việc cắt những chồi này là cần thiết (tiến hành vào tháng 7-8 âm lịch). Tiến hành cắt 1/3 số chồi mọc dài trên cây (giữ lại một ít lá tại các chồi định cắt), sau 3-4 ngày lặp lại quy trình thì cây sẽ cho mầm mới tại các điểm dưới vết cắt.
Nên chọn các chồi dài bên dưới hoặc cành dơi cắt trước.
+Thay chậu:
Làm giống bước đào bứng nhưng chú ý tiến hành khi đất khô và làm thiệt nhẹ nhàng nhẹ nhàng ( có thể nên tiến hành nhiều lần để vô đc chậu mỏng vừa ý). Thường 7-8 năm mới đảo chậu một lần.

Thông đen

5- Làm ngắn lá : 

Chế độ nghèo dinh dưỡng và nghèo nước khi cây ra lá non ,kết hợp ngắt lá và cắt chồi thì cây sẽ cho bộ lá dày và ngắn..
Nhật bản, Đài loan có phương thức làm ngắn lá nữa ( tôi đã thử các bạn không nên thử trên cây thành phẩm vì rất nguy hiểm) . Sau khi cây bật mầm và lá dài khoảng 2,5 cm thì tiến hành vặt tiếp , phương pháp vặt theo kiểu vặt 1 lá bỏ cách 2 lá. Kết quả lá có ngắn lại nhưng cây bỏ mất ít răm.

Xem thêm: Kinh nghiệm về cây Ngọa Tùng & Duyên Tùng 

Vườn Thực Nghiệm AGRIMARK 
ĐC: F8/3A Võ Hữu Lợi, X.Lê Minh Xuân, H. Bình Chánh, TP.HCM - ĐT: 0915 35 35 75
CÔNG TY PHIM CÁCH NHIỆT VÀ TRANG TRÍ NHÀ XANH
76/80 Lê Văn Phan, P. Phú Thọ Hòa, Q. Tân Phú - Tel/ Fax: 08 38610665
 Emai: [email protected] - Hot line: 0898 422 418
agrimark.org là website chia sẻ kiến thức phi lợi nhuận
EMG