Quá trình ra hoa của thực vật là một quá trình sinh lý phức tạp, chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố tác động. Tuy nhiên, hai yếu tố ngoại cảnh cực kỳ quan trọng ảnh hưởng đến sự ra hoa của cây trồng đó là nhiệt độ và ánh sáng. Theo nhiều công trình nghiên cứu khoa học, người ta đã phân loại các nhóm cây theo ảnh hưởng của ánh sáng đến sự ra hoa thành 3 nhóm:
– Nhóm cây ngày dài (chính xác hơn gọi là nhóm cây đêm ngắn);
– Nhóm cây ngày ngắn (chính xác hơn gọi là nhóm cây đêm dài);
– Nhóm cây trung tính: cây có thể ra hoa được trong cả điều kiện ngày ngắn lẫn ngày dài miễn là cây có đủ độ sinh trưởng nhất định.
Trong mối quan hệ giữa thời gian chiếu sáng ngày/đêm thì thời gian đêm là thời gian quyết định đến phản ứng ra hoa của cây. Chính vì thế, cây ngày dài thực chất là cây đêm ngắn và cây ngày ngắn thực chất là cây đêm dài. Trong điều kiện mùa đông của Việt Nam, thời gian ngày ngắn còn thời gian đêm dài (trên 12 tiếng).
Để điều khiển cây ra hoa có thể kéo dài ngày bằng cách chiếu sáng bổ sung nhưng cũng có thể có biện pháp xử lý đêm dài thành đêm ngắn bằng cách chiếu sáng vào giữa đêm (xem như đã cắt một đêm dài thành 2 đêm ngắn). Cả hai cách xử lý này đều làm cho cây ra hoa.
Cũng tương tự như vậy, đối với cây ngày ngắn thực chất là cây đêm dài. Cây này sẽ ra hoa trong điều kiện ngày ngắn (đêm dài), nếu chiếu sáng bổ sung làm ngày dài ra, hoặc chiếu sáng ban đêm làm đêm ngắn lại sẽ làm cây không thể ra hoa. Trong thực tiễn sản xuất một số cây hoa (hoa cúc) và cây ăn quả có giá trị kinh tế cao (cây thanh long) của Việt Nam, biện pháp chiếu sáng đã được sử dụng để điều khiển sự ra hoa kết quả của cây vào đúng thời điểm có nhu cầu của thị trường. Việc làm này đã làm tăng cao hiệu quả kinh tế trong sản xuất các sản phẩm này.
Tuy nhiên để có được kết quả điều tiết ra hoa cho cây trồng tối ưu nhất ngoài các yếu tố như đã nói ở trên chúng ta cần phải dùng đèn đúng bước sóng phổ và tỷ lệ phổ làm sao phù hợp với khả năng hấp thụ cho giống hoa đó nhất.
MỘT SỐ CÂU HỎI THƯỜNG GẶP KHI SỬ DỤNG ĐÈN LED NÔNG NGHIỆP
Đèn led nông nghiệp là loại đèn led hoàn toàn khác biệt với đèn led chiếu sáng thông thường. Đèn led nông nghiệp là loại đèn led chuyên dụng chiếu đúng các bước sóng phổ cho cây trồng quang hợp, đèn chiếu các bước sóng phổ nằm trong dải từ 380- 750nm.Tuy nhiên để dùng đèn thế nào để mang lại hiệu quả cao nhất cho cây trồng và phát huy đúng giá trị của một mặt trời nhân tạo cho cây trồng, chúng tôi xin đưa ra một số tình huống mà khách hàng đã hỏi và chuyên gia của Greenvina trả lời để thông qua bài viết này quí khách hàng sẽ có thêm kinh nghiệm về sử dụng đèn led trồng cây.
Như chúng ta biết ánh sáng mặt trời là tổng hợp của ánh sáng trắng trong khi cây trồng chỉ hấp thụ hai dải ánh sáng chính làm dải ánh sáng màu xanh dương (425nm-475nm) và dải ánh sáng đỏ ( 620nm-730nm) cho việc quang hợp, chính vì vậy đèn led nông nghiệp mà chúng tôi cung cấp sẽ chiếu ra đúng ra hải dải bước sóng phổ này để cho cây trồng quang hợp, như vậy áng sáng của đèn led nông nghiệp phát ra được cây trồng hấp thụ hoàn toàn nên rất hữu ích cho cây trồng đồng thời cũng tối ưu hóa điện năng tiêu thụ mà đèn phát ra, không bị lãng phí như những loại đèn chiếu sáng thông thường khác.
Câu hỏi 1: Nhà tôi có một số chậu cây cảnh trong nhà hoàn toàn không có ánh sáng mặt trời thì nên dùng loại đèn nào và dùng đèn như thế nào cho đúng?
Chuyên gia trả lời: Với cây cảnh trong nhà chúng ta cần phải phân định ra làm hai khái niệm rõ ràng để xác định mục đích chiếu đèn và cách sử dụng cho phù hợp
Thứ nhất: Dùng đèn với mục đích duy trì sự sống cho cây trồng trong nhà thì chúng ta chỉ cần dùng loại đèn có hai bước sóng phổ cố định ( thông thường là Xanh 460nm và Đỏ là 660nm) Và tỷ lệ xanh trên đỏ sẽ phụ thuộc vào từng nhóm cây mà có sự phối hợp tỷ lệ xanh và đỏ cho phù hợp với nhóm cây đó, và thời gian chiếu sáng bổ sung cho cây từ 10-12h trên ngày là đảm bảo ánh sáng cho cây quang hợp và phát triển một cách bình thường, vì cây cảnh trồng trong nhà thường là các cây đã trưởng thành nên chúng ta chỉ cần chiếu sáng và cung cấp ánh sáng phổ cơ bản để cây đủ duy trì sự sống và phát triển một cách đều đều, không cần cây phát triển quá nhanh hay điều tiết sinh trưởng của cây.
Thứ hai: Dùng đèn với mục đích kích thích sự phát triển cho cây thì chúng ta nên dùng loại đèn có nhiều bước sóng phổ tức là đèn đủ phổ nghĩa là ( dải xanh có nhiều bước sóng xanh 425-475nm và dải sóng đỏ cũng có nhiều dải sóng đỏ 620-730nm) và cũng với một tỷ lệ xanh đỏ phù hợp cho nhóm cây đó, đồng thời phải dựa vào đặc tính quang chu kỳ của cây là cây dài ngày hay ngắn ngày mà quyết định thời gian chiếu sáng trong một ngày là bao nhiêu thời gian để kích thích và điều tiết việc ra hoa sớm hay ra hoa muộn cho cây, cũng như kích thích quá trình tăng trưởng của cây.
Câu hỏi 2: Nhà tôi trồng cây ở giếng trời của căn hộ thường chỉ có ánh sáng từ 11h đến 14h cùng ngày vậy tôi muốn mua đèn led nông nghiệp về để bổ sung ánh sáng cho cây thì nên chiếu sáng như thế nào?
Chuyên gia trả lời: Trong trường hợp này sẽ có hai cách chiếu đèn cho cây như sau:
Cách 1: Chúng ta sẽ bật đèn từ 4h đền 11h thì tắt đèn và tiếp sau đó cây sẽ có ánh sáng mặt trời chiếu vào đến 14h đồng nghĩa rằng cây có một chuỗi thời gian ngày liên tục từ 4h đến 14h và từ 14h đến 4h ngày hôm sau cây sẽ hiểu đó là thời gian đêm.
Cách 2: Chúng ta bật đèn từ 14h đến 21h thì tắt đèn như vậy cây trồng sẽ có chuỗi thời gian ngày liên tục từ 11h đến 21 giờ và từ 21 giờ đến 11 giờ ngày hôm sau là thời gian đêm.
Cả hai cách chiếu trên đều nhằm mục đích tạo cho cây trồng một chu kỳ ngày đêm cố định tránh trường hợp là chúng ta bật tắt đèn không đúng sẽ vô tình tạo ra tình trạng cắt ngày cắt đêm sẽ làm thay đổi đồng hồ sinh học của cây, sẽ dẫn đến tình trạng cây phát triển kém đi sau khi chúng ta chiếu đèn, vì vậy quí khách hàng cần phải lưu ý vấn đề này.
Câu hỏi 3: Tôi muốn mua đèn led nông nghiệp về trồng rau thì mua loại nào?
Chuyên gia trả lời: Tất cả các sản phẩm của đèn led nông nghiệp đều có thể dùng để trồng rau được, tuy nhiên dựa vào công năng và đặc tính của cây trồng mà có phân ra một số loại đèn chuyên dụng cho cây và loại chuyên dụng cho rau để làm sao phát huy được tối đa lợi ích của đèn, tại sao lại như vậy?
Thứ nhất: Cây rau khác các loại cây cảnh thông thường khác, cây rau cần phải phát triển theo thời gian để chúng ta thu hoạch và làm sao để cây rau càng phát triển nhanh càng tốt vì vậy đèn cho cây rau thường phải là loại đủ phổ để cho mọi giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây có đủ ánh sáng để quang hợp, với loại đèn bán phổ thì khả năng phát triển của cây sẽ chậm hơn đèn đủ phổ.
Thứ hai: Phương pháp trồng rau và cách trồng rau sẽ quyết định dùng loại đèn nào cho phù hợp, Nếu quí khách trồng rau bằng phương pháp trải đều trên một mặt phẳng thì quí khách nên dùng các loại đèn lớn khoảng cách chiếu từ đèn đến cây từ 1m-3m để làm sao có thể phủ được ánh sáng đều và thuận tiện trong việc canh tác và thu hoạch.
Ngược lại nếu quí khách trồng rau bằng phương pháp trồng tầng thì chúng ta bắt buộc phải dùng loại đèn led dạng tuyp, thì mới có thể mắc đèn cho từng tầng và ánh sáng không bị che khuất bởi tầng trên và tầng dưới.
Câu hỏi 4: Đèn led nông nghiệp có loại ánh sáng trắng không? hay là toàn loại đèn màu tím hoặc hồng ( Xanh và Đỏ) Nếu tôi muốn sử dụng loại đèn led nông nghiệp ánh sáng trắng thì công ty có bán không và có dùng được cho cây trồng không?
Chuyên gia trả lời: Tại sao ánh sáng của đèn led nông nghiệp lại có màu xanh và đỏ quí khách, Còn đèn led nông nghiệp hoàn toàn chúng tôi có thể làm ra loại ánh sáng trắng ( dạng mô phỏng ánh sáng mặt trời ) tuy nhiên đèn ánh sáng trắng ngoài việc phát ra các dải bước sóng ánh sáng màu xanh màu đỏ cho cây trồng quang hợp như đã nói ở trên, thì đèn còn phát ra các bước sóng ánh sáng khác mà cây trồng không hấp thụ đến vì vậy lượng ánh sáng do đèn phát ra sẽ bị lãng phí, tốn điện năng, nhìn ở góc độ kinh tế thì bài toán đầu tư như vậy là không hiệu quả, ở qui mô nhỏ hộ gia đình thì chúng ta có thể dùng đèn led nông nghiệp loại phát ra ánh sáng trắng được vì số lượng đèn dùng không nhiều, với những trường hợp dùng đèn led ở qui mô thương mại thì chi phí đầu tư là không hiệu quả vì lượng điện năng lãng phí cho việc đèn phát ra các bước sóng phổ mà cây trồng không hấp thụ. Vì vậy có thế nói đèn led nông nghiệp có thể làm để phát ra được ánh sáng trắng, và hoàn toàn có thể dùng cho cây trồng được nhưng xét về hiệu quả kinh tế sẽ không cao vì tốn điện năng cho những bước sóng ánh sáng không cần thiết.
Xem thêm: Phương pháp tự làm hệ thống tưới nhỏ giọt đơn giản, rẻ tiền ll Kinh nghiệm nhà nông
