Sinh ra từ vùng nhiệt đới châu Phi, cây Me đã được trồng rộng rãi ở nhiều nước nhiệt đới Nam Á, nhưng nó lại được xem là một loài cây đặc hữu của Ấn Độ. Cây me được giới chơi cây cảnh khá ưa chuộng bởi có làn da sù sì, cổ lão, chúng có lá mọc xen kẽ dai cứng xanh quanh năm và có thể cho ra những quả chua chua ngọt ngọt làm vui lòng người chăm sóc.
Me (tiếng Ả Rập تمر هندي tamr hindī – nghĩa là chà là Ấn Độ), danh pháp hai phần: Tamarindus indica.Me là một loài cây gỗ lớn, có thể cao đến 20 m, thường xanh khi sống trong vùng khí hậu không có mùa khô, rụng lá trong môi trường nhiệt đới ẩm đổi mùa. Là một loài cây nhiệt đới, nó rất nhạy cảm với sương giá, chịu đựng tốt với vùng khí hậu nóng và đất khô. Cây có lá kép lông chim với 10 – 40 lá chét nhỏ, mọc đối. Hoa mọc thành chùm, cánh hoa màu vàng. Quả dạng quả đậu, màu nâu, chứa thịt mềm, chua và nhiều hạt có áo hạt cứng.
Khi quả me còn non, thịt quả cứng, màu xanh và rất chua, ít được sử dụng để ăn trực tiếp, chỉ được dùng như một hợp phần của đĩa gia vị tươi sống. Quả già giảm chua dần rồi rất ngọt khi chín muồi. Nhiều người rất thích ăn quả me vừa ướm chín, lúc đó quả bắt đầu bong vỏ, thịt quả xốp, được gọi là Me rốp, ăn thấy chua chua, ngọt ngọt, bùi bùi rất thú vị. Nhiều nơi, dùng quả Me chín làm món tráng miệng như một loại mức hoặc pha trộn vào nước ép trái cây hay một thức uống ngọt nào đó, khiến các thứ thức uống này sẽ có hương vị mới hấp dẫn hơn. Ở Thái Lan, có một giống me ngọt, quả ít chua dù chưa chín, thường được dùng để ăn như một loại trái cây tươi. Đôi khi cũng được ngâm đường với ớt để tạo ra kẹo Me. Hiện tại các chợ ở các thành phố lớn đang tràn ngập quả Me Thái và cũng không thiếu mặt hàng nước Me đóng hộp.
Không chỉ dùng làm thực phẩm, Me còn là một loài cây dược liệu. Cả thịt quả, lá và vỏ cây đều được sử dụng cho y học, dùng đắp ngoài da trị viêm khớp, bong gân, viêm nhiễm quầng thâm hay đinh nhọt; uống để xổ giun, điều trị tiêu chảy, lỵ, bệnh vàng da, bệnh trĩ; nấu nước ngậm, súc miệng chữa được viêm lợi.
Me còn được trồng làm cây bóng mát và cây cảnh phổ biến nhiều nơi, ngoại trừ chỗ úng ngập. Nói đến Me, ai cũng liên tưởng được vị chua thanh tao của quả Me, vị chua ngọt ngào luôn gắn liền với đời sống dân giã. Ngày Tết, bên cạnh nhiều loại mứt truyền thống, như mứt gừng, mứt dừa… còn có thêm mứt Me, và Me dầm. Vị Me dầm chua chua, ngọt ngọt khó tả, ai thưởng thức rồi cũng thấy … khó quên.
chăm sóc cây me trong chậu
Về cây me trồng trong chậu, chúng ta cần lưu ý những vấn đề sau:
c.1) Thay chậu cho cây me: Vào mùa xuân. cách 2 – 3 năm. với 70% đất và 30% cát to hay vật liệu tương đương.
c.2) Xén tỉa và giằng dây cho cây me: Xén tỉa các rê bao quanh chậu và phía trên các lô thoát nước trong lúc thay châu. Đồng thời loại bỏ bất cứ cành nào không cần thiết cho kiểu dáng sau cùng. Ở ngoài vùng xuất xứ của chúng cách tốt nhất là để cho các chồi non phát triển và tao hình dáng vòm lá bằng cách tỉa xén vào cuối mùa hè Giằng dây từ cuối mùa xuân đến mùa hè.
c.3) Bón phân cho cây me: Mỗi tháng một lần từ mùa xuân đến mùa thu. Không được bón phân trong khoảng thời gian ít nhất ba tháng sau khi thay chậu.
c.4) Lưu ý: Ta có thể đặt cây me bên trong nhà hay trong nhà kính. Nếu ở bên trong nhà thì vị trí đặt cây cần được sáng sủa phun xịt tán lá thường xuyên. Vào mùa hè ta nên phơi cây dưới ánh sáng mặt trời. Để cho đất hơi khô ráo giữa những lần tưới nước.
Đối với cây me, việc bứng cây cũng không dễ mà cũng không khó, chúng ta có thể thực hiện các bước như sau:
Cắt gọn tán me, để hạn chế sự thoái hơi nước đến mức thấp nhất. Các cành lá bên đều được cắt tỉa sát thân cây chỉ chừa lại một số cành lá trên cùng và đọt non chính của cây. Tưới nước mỗi ngày cho đến khi cây me ra lá non. Khoanh gốc trước một tháng, sau đó tiến hành bứng là bó bầu được. Trước khi trồng phải tháo bầu, sau đó đặt bầu cây vào giữa hố sao cho cổ rễ ngang mặt đất hoặc thấp hơn mặt đất 02cm, tránh trồng quá sâu hoặc quá cạn. Cho đất đen và phân chuồng đã trộn sẵn vào hố, lấp đất đến quá nửa hố, dừng lại để nện chặt và tưới đẫm rồi tiếp tục lấp đất nện chặt và tưới. Không nên đợi lấp đất đầy hố xong rồi mới nện chặt và tưới một lượt vì làm như thế nước sẽ không ngấm đều khắp bầu cây, đất chung quanh cây không được dẽ chặt, cây dễ nghiêng ngã. Sau đó, dùng 4 cây nọc chống và đóng gông giữ cho cây me trồng luôn được thẳng. Nọc chống có thân thẳng, quy cách chiều cao tuỳ theo chiều cao cây trồng.
Kinh nghiệm kích thích me ra trái
(Được chia sẻ bởi 1 thành viên trên Diễn đàn cây cảnh VN)
Đầu tiên bạn nên cắt nước khỏang 1 tuần lễ (cho lá xuống vàng 1 chút), thỉnh thỏang nên tưới 1 ít nước cho nó sống cầm hơi thôi. sau đó bạn tiến hành tưới cây bằng nước vo gạo, nhớ lúc đầu tưới ít nước thôi , bữa sau lại tưới nhiều hơn lần trước, sau khi cây bị để khô không nên tưới lại 1 lúc rất nhiều nước nó sẽ bị ngộp và đi chầu diêm vương đấy. ta tiến hành bón phân NPK cho nó. sau đó cứ cách 3-4 ngày ta lại xịt thuốc kích thích ra hoa trái 1 lần , ta chỉ cần xịt khỏang 3 lần là đủ.
Xem thêm: Kỹ thuật và kinh nghiệm trồng cây Tắc (quất, hạnh) II Một số kinh nghiệm làm lá cây nhỏ lại – Người chơi bonsai cần biết
